لباس های قومی در نوروز/سمانه شهری نژاد

تاریخ انتشار : 2 مرداد 1400

لباس های اقوام در نوروز Ethnic clothing in Nowruz

سمانه شهری‌نژاد، استاد دانشگاه

نوروز برای ما ایرانیان یک جشن ملی محسوب می‌شود. در عین حال برگزاری جشن نوروز در هر قسمت از کشور، ویژگی‌های خاص خود را دارد. اقوام مختلف ایرانی با توجه به محدوده جغرافیایی، نمادهای فرهنگی خود را حفظ کرده‌اند و به‌رغم آنکه هر یک از آنها آداب و رسوم خاص خود را نیز در برپایی نوروز دارند، بازهم آن را به دور از همه وابستگی‌های قومی و مذهبی برگزار می‌کنند. اطلاع رسانی آمدن بهار در بسیاری مناطق با برپایی جشن، نواختن موسیقی و آواز و ترانه، خانه تکانی، پخت غذاها و شیرینی­های محلی، بازی­ها و غیره همراه هست. و افرادی که این مسئولیت را بر عهده می­گیرند، پوشاک محلی خود را بر تن کرده تا نوروز را به همگان نوید دهند. در بین تمامی آداب و رسوم ویژه نوروز، نو پوشیدن و تمیز پوشی یکی از امتیازات ویژه در عید نوروز است. که به زیباترین شکل ممکن در بین اقوام ایرانی ظاهر می­شود.با این اوصاف، انسان همواره در حال معنی کردن و تبیین محیط اطراف خود و اشیای آن است و به دنبال یافتن معنا، باور و اعتقادی برای آن­ها و پیرو باورها و اعتقادها خود نیز اعمال و رفتاری را انجام می‌دهد. در هر فرهنگ و جامعه­ای مجموعه ­­اعتقادهایی در مورد اجزای مختلف پوشاک، رنگ، جنس و تزیینات بکار رفته آن را می‌توان نام برد. پوشاک بومی و محلی اقوام به لحاظ زیبایی­شناسی در این خصوص بعنوان یک فصل معنوی از زندگی انسان است، که تحت تاثیر محیط فرهنگی خود قرار می­گیرد. نو پوشیدن در بسیاری از اقوام آداب خود را دارد، مانند خرید و دوخت لباس در روزهایی سعد، دوخت لباس نو توسط زنی که خوشبخت است، و البته کامل بودن اجزای لباس که یکی از آیتم­های مورد بررسی می­باشد و شامل تن­پوش­ها، سرپوش­ها و پاپوش­ها است.

در بین مردان، پوشاک نوروز شامل پیراهن معمولا سفید رنگ، شلوار و در بسیاری مناطق جلیقه و کت(قبا، سرداری، لباده، ستره و چوغا)، شال کمر و شال سر که نوع بستن آن در بین افراد یک قوم متفاوت است و در بین زنان، روسری­ و دستاری از جنس تور و ابریشم، پیراهن و دامنی­هایی آراسته به رنگ­های شاد، کت(کلیجه، قبا، کمرشکن و کمرچین­دار) و جلیقه­های از جنس مخمل که تمامی آنها مزین به سوزندوزی، یراق و قیطان­دوزی و سکه­دوزی می­باشد. و همچنین در بین دختران جوان مجرد، نیز آدابی در نوع پوشاک و رنگ آن(اکثرا قرمز به نشان عشق) و استفاده از قوبا و قبه بعنوان یک جواهر دست­ساز وجود دارد. که در دید و بازدیدها آن را رعایت می­کنند.

سمانه شهری‌نژاد/دانشجوی دکتری پژوهش‌هنر مولف و محقق حوزه پوشاک اقوام مدرس دانشکده شریعتی تهران مدیر خانه مد چابید

chiamod