“هنر بافت سیم” -نادیا سالور

این یعنی اصلی ترین ماده مورد نیاز جواهر ساز که در واقع همان مفتول بوده امروزه دیگر در این هنر جایگاهی ندارد و هیچ سازنده ای به خود زحمت ساخت مفتول را نمی دهد و خود را درگیر دشواری های کار با مفتول نمی کند. و در عوض سیمی که غالبا بصورت اماده در دسترس همگان است جای آن مفتول های زیبا را پر کرده و روی آن گرد فراموشی پاشیده است. شاید از خود بپرسید تفاوت سیم و مفتول در چیست ؟ مفتول در واقع یک رول توخالیست که کار با آن دشواری های خاص خود را دارد. آسیب پذیری مفتول به دلیل توخالی بودن یکی از نقاط ضعف این هنر در گذشته بوده. هنر بافت سیم امروزی بسیار متفاوت تر از نوع اولیه آن می باشد. نخستین هنرمندانی که با این متد به کار ساخت جواهرات مشغول  بودند جدا از اینکه می بایست برای خود در شرایط سخت و زمانبری  مفتول  تهیه می کردند می بایست جواهراتی را طراحی می کردند که علاوه بر زیبایی، تکنیک های جواهر سازی بدون جوش و لحیم و ابزارها و ماشین آلات صنعتی نیز در آن به صورت هنرمندانه ای به کار گرفته شود. و این در واقعه نقطه قوت هنرمند دیرین بوده است.حال اگر بخواهیم به نقاط قوت در کار هنرمند مدرن هم بپردازیم شایسته است که از تلفیق این هنر دیرین با متدهای جدید ، تلفیق هنر مکرومه و قلاب بافی با بافت سیم ، تلفیق این هنر با طلاسازی و تکنیک لحیم کاری هم نام برد. علاوه بر این پیشرفت هنر طراحی پر رنگ ترین نقطه عطف در آثار هنرمند مدرن به شمار می رود. یکی دیگر از چیزهایی که هنرمندان نوین از آن بهره می برند سیم های اماده و کارخانه ای در رنگ ها ، طراح ها و کیفیت های مختلف و همچنین ابزار های بسیار کاربردی نه چندان گران قیمت است که مهمترین چیز در جهت جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه می باشد. مفتول ها در گذشته عمدتا از طلا ساخته می شدند و تنوع مفتول در زیورآلات باستانی به چشم نمی خورد. ولیکن در عصر حاضر سازندگان جواهرات سیمی طیف وسیعی از سیمهایی از جنس مس، برنج، طلا، نقره، نیکل، آلومینیوم و سیم های روکش دار مخصوص زیورآلات را در دسترس دارند. سیم که امروزه به عنوان یک رشته معمولی استوانه ای از فلز کشیده شده در دسترس همگان قرار گرفته در گذشته ماهیتی متفاوت داشته. بیش از دو هزار سال قبل از میلاد، بشر به روش و چگونگی ساخت سیم برای اولین بار دست یافت و این کشف تازه تحول عظیمی را در صنعت جواهرات رقم زد. روند ساخت سیم بدین منوال بود که تکه های طلا به شکل ورق های صاف و سپس به صورت نوارهای برش خورده در می آمد .آن دوران کار با  ابزارهای ساخت  جواهرات سیمی آسان بود زیرا ابزار های نسبتاً ساده ای برای ساخت این نوع از جواهرات نیاز بود. این  جواهرات از طریق خم شدن، تابیده شدن، بریده شدن سیم ها به منظور تنظیم و نگه داشتن جواهر، سنگ، مهره و حتی سایر سیم های دیگر ساخته می شوند. هنرمند سازنده  جواهرات سیمی می داند که چگونه می تواند با استفاده از نقاط قوت سیم (نرم، نیمه سخت ، سخت) میراثی بی نظیر از جواهرات سیمی بدون استفاده از سریشم، لحیم کاری یا هر نوع عامل دیگری برای نگه داشتن قطعات در کنار یکدیگر طراحی کند که در آزمون زمان ماندگار شود. نمونه هایی از جواهرات سیمی مهره ای ساخته شده با تکنیک های بافت مفتول به هزاران سال پیش از میلاد باز می گردد. موزه بریتانیا نمونه هایی از جواهرات مربوط به سلسله سومری را دارد که در گورستان های اور یافت شده و اجزای تشکیل دهنده این نوع جواهرات، سیم های مارپیچ هستند. قدمت این جواهرات به حدود 2000 سال پیش از میلاد می رسد. نمونه هایی دیگر از جواهرات روم باستان، حلقه هایی بافته شده از سیم را نشان می دهد که یکی از مهمترین تکنیک ها در ساخت جواهرات سیمی می باشد. این جواهرات رومی قدمتی 2000 ساله دارند. در ساخت این جواهرات اولیه تکنیک های لحیم کاری وجود نداشته و بعداً با توسعه تکنیک لحیم کاری، روش بافت سیم ادامه می یابد. زیرا این تکنیک تولید جواهرات، راهی اقتصادی و سریع برای ساخت قطعات تشکیل دهنده جواهرات از سیم بوده است.این نوارها که ما امروزه انها را سیم می‌نامیم می‌توانست به خاطر خط مارپیچی که توسط لبه های ورق در آن ایجاد شده با سیم مدرن متمایز باشد. سیم مدرن در یک فرآیند متفاوت به وجود آمد که در روم باستان کشف شد. در این فرآیند یک استوانه فلزی جامد از طریق صفحه حدیده با سوراخ هایی به اندازه های مشخص کشیده می شود. سیم هایی با  اندازه های نازکتر با کشیده شدن پیاپی از طریق سوراخ های کوچکتر در صفحه حدیده تا رسیدن به اندازه دلخواه ایجاد می شود. مرور بر کلماتی چند درباره ساخت جواهرات مفتولی و مطالعه تاریخچه آن و شناخت هنر تلفیقی بافت سیم که امروز از ادغام دو یا چند هنر دوباره متولد شده به ما این امکان را می دهد که اگر به فراگیری این هنر علاقمندیم گام فرا نهیم و این هنر دیرین را ارتقاء و به نسل بعد انتقال دهیم و در صندوقچه تاریخ قطعاتی گرانمایه از جواهرات سیمی برای آیندگان به یادگار گذاریم. باشد که مطالعه و یادگیری این هنر شروعی باشد برای ابداع هنری نوین تر و جذابتر.