Sustainable Development-توسعه پایدار، ضرورتی اجتناب ناپذیر

ما در دنیایی به سر می‌بریم که سرعت تغییرات شتابی دو صد چندان به خود گرفته و مرتب دگرگونی های شگرفی را رقم می زند به‌طوریکه انسانها، مشاغل، ساختارها، دولتها و نظامها از آن بازمی‌مانند. از اینرو برای بقاء الزاماً باید خود را با این دنیایِ پیوسته در حال تغییر و سرعت فزاینده آن سازگار کنند. یکی از راهکارهای کارآمد و لازمه موفقیت نسبی در تحقق این هدف، نگاه آینده‌پژوهی است که بلکه بتوان به وسیله آن برخی از این موارد را تا حدودی پیش‌بینی و یا حداقل زمینه‌های مقابله با آن را  بطور نسبی فراهم کرد.بحرانها و دگردیسی‌های بزرگ اعم از طبیعی، انسانی و موارد مشابه می‌تواند تأثیر مهمی بر ارزشها و سبک زندگی بشر برجاگذارد. مدتی است که دنیا با بحران کرونا دست و پنجه نرم می‌کند و زندگی کنونی همه ساکنان کره زمین را تحت تاثیر قرار داده و با فراگیری این بحران در جهان، نگرانی ها از تبعات زیست محیطی و  اقتصادی و اجتماعی آن نیز افزایش یافته است.

با این حال، بروز بحران کرونا با وجود همه بدی‌ها موجب آشکار شدن نقاط ضعف بسیاری از ساختارها و سیستم‌ها شد؛ یکی از موارد عدم آمادگی مدیریت، اداره و کنترل کارآمد بحران ها است. این ضعفی بود که ما داشتیم و کرونا موجب تسریع در درک آن شد. در واقع، کرونا ترمز دستی دنیا را کشید و همه سازمانها، نهادها و مشاغل دچار تغییر و تحولهای جدی شدند. بحران کرونا هشدار داد که همواره باید مجموعه‌ای از طرح ها و برنامه‌های عملی برای مواجهه با تحولات احتمالی آینده پیش‌بینی کرد و مدیران باید درباره اتفاقات احتمالی آینده بیندیشند و متناسب با علوم و فنون روز دنیا تا جای ممکن آمادگی رویارویی با وقایع پیش‌بینی نشده را کسب کنند.

با تمرکز به کسب و کارها نیز همین نگرش می بایست مورد توجه قرار گیرد. اصولاً کسب وکارها بر مبنای مهمترین ارزشهای پیشنهادی آنها شکل می‌گیرند که این ارزش‌ها، عمدتا حاصلِ نیازهای بخش‌هایی از جامعه است که یک کسب و کار سعی در تامین آن‌ها دارد؛ هنگام وقوع بحران، نیازهای بشری نیز در عرصه‌های مختلف تغییر کرده و به همین دلیل، ارزشها نیز عوض می‌شوند. برای مثال در برگزاری نمایشگاهها. پیش از بروز کرونا، گرد هم آوردن جمعیت زیادی متخصص در یک مکان، یک ارزش بود اما پس از بروز این بحران، عدم تجمع افراد و فاصله‌گذاری اجتماعی پررنگ شد و اکنون، ارزش قبلی به‌ عنوان یک ضد ارزش شناخته می‌شود و باید ارزش جایگزین را شناسایی و جایگزین کرد.

همانطور که ذکر شد اصولاً شاکله اصلی پروسه “طراحی ارزش” بر مبنای نیازهای فعلی و همچنین آتی شکل می‌گیرد و در صنایع نیز با توجه به نیازهای موجود و بر مبنای تامین آن نیازها، ارزشی را در نظر می‌گیریم که به آن “ارزش پیشنهادی” اطلاق می شود و شخص ایجادکننده، “ارزش‌آفرین” نام دارد؛ حال، با بروز یک بحران مانند کرونا، صنایع نیز باید با تغییر نیازها، خود را متناسب با نیازهای جدید تجهیز کنندبرای مثال با شیوع این بیماری در کشورمان موضوعی که خود را بطور جدی نشان داد، ضعف در حوزه امکانات و قابلیت‌های حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یا ICT بود؛ در بحران کرونا، با توجه به شیوع بیماری و محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی، حضور در مجامع بشکل فیزیکی خطر آفرین است در نتیجه، حضور در فضاهای سایبری پررنگ می‌شود؛

بدان معنا که باید در راستای تامین نیاز جدید در دوره بحران، ارزش های پیشنهادی جدیدی ارائه کنیم مانند اتفاقاتی که در حوزه سایبری می‌افتد از جمله فروشگاهها و زیرساختهای اینترنتی. البته قابل ذکر است، موضوع حضور جدی‌تر در فضاهای آی.سی.تی متاسفانه در بسیاری از صنایع به ایجاد یک فروشگاه اینترنتی تقلیل پیدا کرده که این اتفاق نیز کاملاً اشتباه و غیراصولی است.باید توجه داشت که در واقع نیاز امروز در تمامی حوزه ها متفاوت شده و سازمانها، شرکتها، حرف، صنوف و اساتید دانشگاهی و مشاورین باید در راستای نیازهای جدید فعالیت کنند و به همین دلیل می‌بایست شاهد تولید، ایجاد محصولات و سرویس‌های جدید متناسب با بحران پیش آمده باشیم.از طرف دیگر و در راستای انجام فعالیتها برای رفع نیازهای جدید، مفاهیم مهمی مانند توسعه خود را بیش از پیش نشان می‌دهند؛ توسعه به خودیِ خود اتفاق خوبی است مگر اینکه همه جانبه‌نگر نباشد. بعضی مواقع شاهد شکل‌گیری توسعه در یک حوزه می‌باشیم اما حوزه‌های دیگر را پوشش نمی‌دهد. از اینرو و با یک دیدگاه جامع نگر “توسعه پایدار” موضوع اصلی امروز دنیاست و اصول توسعه پایدار تلاشی است در جهت قرار‌ دادن فرایندهای توسعه در مسیری اصلاحی و انسان محورانه.